یکی از مشکلات اساسی و مهم در کشاورزی و باغداری پوساندن کود حیوانی می‌باشد. که بهترین روش آن پوساندن کود دامی با زئولیت می‌باشد. که در ادامه شما را با هر آنچه که باید در ارتباط با این موضوع بدانید آشنا میکنیم. با فتح البرز همراه باشید.
زئولیت یا (Zeolite) یکی از کانی‌های با قدرت جذب بالا در طبیعت بوده. و یک نام مشترک برای بیش از 240 ساختار ویژه و منحصر به فرد است. که 40 نوع آنها در طبیعت یافت می‌شود. گفتنی است که این ماده برای اولین بار در سال 1756 توسط اکسل فردریک کرونستد که یکی از کانی شناسان روس بود شناسایی و معرفی شد. در ادامه شمارا با پوساندن کود دامی با زئولیت نیز آشنا میکنیم.
این کانی به سنگ جوشان نیز معروف می‌باشد. چرا که آب موجود در آن پس از قرار گرفتن در برابر فوتک کانی شناسی بخار می‌گردد. زئولیت که در خانواده آلومینوسیلیکات‌ها قرار دارد، به روش‌های طبیعی و مصنوعی تولید می‌شود. زئولیت یک نوع آلومینوسیلیکات است که دارای خواص فیزیکی زیر می‌باشد:
- جذب و نگهداری آب در ساختار خود به مدت طولانی
- خاصیت تبادل کاتیونی فوق‌العاده
- جذب عناصر فلزی سنگین
- غربال مولکولی
روش های پوساندن کود دامی
در ادامه انواع روش های پوساندن کود دامی را آورده ایم:
پوساندن کود دامی با استفاده از زئولیت
گفتنی است که یکی از مشکلات اساسی و مهم در کشاورزی و باغداری پوساندن کود حیوانی می‌باشد. یکی از روش‌های فرآوری کود دامی که در ادامه به آن می‌پردازیم، مخلوط کردن کود دامی با زئولیت یا همان پوساندن کود دامی با زئولیت می‌باشد.
باید بدانید که مصرف کود فرآوری شده با زئولیت در خاک علاوه بر حفظ نیتروژن آن موجب افزایش بهره‌وری کودهای مصرفی در طول فصل شده، و در مقايسه با ساير افزودنی‌ها از نظر اقتصادی نيـز مقـرون بـه صرفه‌تر است.
پوساندن کود دامی با اوره
پوساندن کود دامی با اوره یکی از روش‌های رایج برای تسریع تجزیه و بهبود کیفیت کود است. در این روش، اوره به عنوان منبع نیتروژن به کود دامی اضافه می‌شود و به فرآیند پوسیدگی کمک می‌کند.
- تسریع پوسیدگی: اوره با تأمین نیتروژن مورد نیاز میکروارگانیسم‌ها، فعالیت آنها را افزایش داده و سرعت تجزیه مواد آلی کود دامی را بیشتر می‌کند.
- کاهش بوی نامطبوع: پوساندن کود دامی با اوره می‌تواند به کاهش بوی نامطبوع کود کمک کند.
- افزایش ارزش غذایی: اوره با افزایش میزان نیتروژن در کود، ارزش غذایی آن را برای گیاهان افزایش می‌دهد.
- کاهش زمان آماده شدن کود: استفاده از اوره می‌تواند زمان لازم برای پوساندن کود دامی را کاهش دهد.
پوساندن کود دامی با گوگرد
پوساندن کود دامی با گوگرد یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود کیفیت کود و افزایش ارزش غذایی آن برای گیاهان است. در این روش، گوگرد به کود دامی اضافه می‌شود و به فرآیند پوسیدگی کمک می‌کند.
- تسریع پوسیدگی: گوگرد با تأمین مواد مغذی مورد نیاز میکروارگانیسم‌ها، فعالیت آنها را افزایش داده و سرعت تجزیه مواد آلی کود دامی را بیشتر می‌کند.
- کاهش بوی نامطبوع: پوساندن کود دامی با گوگرد می‌تواند به کاهش بوی نامطبوع کود کمک کند.
- افزایش ارزش غذایی: گوگرد با افزایش میزان عناصر غذایی مانند نیتروژن و فسفر در کود، ارزش غذایی آن را برای گیاهان افزایش می‌دهد.
- کنترل pH: گوگرد می‌تواند به تنظیم pH کود دامی کمک کند و آن را برای جذب بهتر توسط گیاهان آماده سازد.
- کاهش زمان آماده شدن کود: استفاده از گوگرد می‌تواند زمان لازم برای پوساندن کود دامی را کاهش دهد.
ویژگی های کود دامی پوسیده شده
جهت اینکه متوجه شویم پوساندن کودهای دامی زئولیت به خوبی انجام شده یا خیر نشانه‌هایی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
- کود دامی پوسیده شده بدون بو است (بوی تند کودهای حیوانی را نمی‌دهد)
- کود حیوانی پوسیده کاملا نرم است.
- معمولاً سبک و دارای حجم بالا است.
- با بردن دست خود داخل توده حیوانی پوسیده، گرمای درون آن را کاملا حس میکنیم.
- در اثر فرایند پوسیده شدن رنگ کود نیز روشنتر می‌شود (هرچه کود بیشتر بپوسد رنگ آن روشن تر می‌شود)
دلایل استفاده از کود دامی پوسیده شده
کودهای دامی فراوری شده علاوه بر این که تأمین کننده عناصر غذایی، سرشار از انواع میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها می‌باشند، در متابولیسم گیاهان و تجزیه عناصر در خاک نیز نقش اساسی دارند.
توصیه می‌شود کودهای دامی را در مقدار صحیح و به صورت پوسیده استفاده کنید و اینکه پوساندن کود دامی با زئولیت بهتر است، تا سلامت خاک را تضمین کرده و موجب بالا رفتن راندمان محصولاتتان شود.
مصرف زئولیت در کشت زعفران
جالب است بدانید که مصرف کود دامی پوسیده شده (پوساندن کود دامی با زئولیت) باعث درشتی و افزایش تعداد پیاز زعفران می‌شود. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که بین وزن و تعداد پیازهای درشت با راندمان تولید گل در مزرعه رابطه مستقیمی وجود دارد. و استفاده از کود دامی موجب افزایش راندمان گل از طریق تقویت پیاز زعفران خواهد شد.
مصرف زئولیت در باغات پسته
قابل ذکر است که مصرف زئولیت پتاسیمی در درختان پسته باعث افزایش کمیت و کیفیت محصولات می‌شود. و عمده تمرین علت مصرف آن در فرآوری و پوسیدن کودهای حیوانی می‌باشد.
قابل ذکر است که برای پوسیدن کود حیوانی ترکیب 10 تا 30 درصد زئولیت با کود حیوانی لازم است.
مزایای مخلوط کردن کودحیوانی با زئولیت پتاسیمی
ترکیب کردن کود حیوانی با مقدار کمی زئولیت یا همان (پوساندن کود دامی با زئولیت) می‌تواند بهره‌وری کودهای حیوانی را افزایش داده و از ضایعات آنها جلوگیری کند. که در ادامه به شرح موارد مصرف آن نیز می‌پردازیم:
- زئولیت کودهای دامی که دارای عناصر سمی، قارچ، میکروب و انگل می‌باشند را پاستوریزه می‌کند.
- این ماده معدنی باجذب ازت کود حیوانی مانع تصعید و آبشویی آن می‌گردد.
- بسیاری از کودهای شیمیایی و حیوانی در طی آبیاری هدر رفته و از دسترس گیاه خارج می‌شوند، زئولیت پتاسیمی با جذب آب و مواد غذایی مانع از آبشویی و هدررفت آن نیز می‌شود.
- باید توجه شود که، مقدار زیاد اوره در فضولات تازه حیوانی، اثر نامطلوبی بر روی گیاهان دارد. جذب این مقدار اوره توسط زئولیت از آسیب رسیدن به گیاهان جلوگیری می‌کند.
- در صورت افزودن زئولیت به بستر حیوانات، با جذب سریع (+NH4) بوی نامطبوع کود حیوانی را از بین می‌برد.
- زئولیت‌ها به علت تخلخل بالا و جذب کنندگی شدید رطوبت، جذب کننده بخش زیادی از آب موجود در فضولات بوده. و عمل کوددهی را آسان تر می‌کنند.
بهترین ویژگی های کود دامی خوب کدام است؟
بهترین کود دامی، کودی است که موارد زیر در آن لحاط شده باشد بنابرین به هنگام خرید کود دامی حتما به موارد زیر توجه کنید:
کاملاً پوسیده شده باشد، شامل موارد زیر نباشد:
- بذر علف‌های هرز
- شن و خاک
- اسپور بیماری‌ها
- تخم و لارو حشرات
گفتنی است که هر چه این موارد در کود دامی کمتر باشد ارزش کیفی کود بیشتر است.
مراحل پوساندن سریع کود دامی با زئولیت
در ادامه مراحل پوساندن کود دامی با زئولیت را برایتان شرح می‌دهیم:
پهن کردن کود بر روی زمین
اندازه گیری میزان رطوبت کود دامی، که برای اینکار مقداری از کود را در دستان خود بفشارید، در این زمان 3 حالت ممکن است پیش بیاید:
- اگر آب از دست شما بچکد: میزان رطوبت کود دامی برای فراوری بیش از حد مورد نیاز است و باید به آن زمان دهید تا کود خشک شود.
- اگر دستان شما خیس شود اما آب از دستتان نچکد: میزان رطوبت مناسب برای پوساندن کود دامی با زئولیت می‌باشد. معموملا در این حالت میزان رطوبت در حد 20-30 درصد است.
- اگر دستتان خیس نشود: کود دامی خشک است و باید به ارتفاع 60 سانتی متر روی زمین پخش شده و روی آن آبپاشی انجام شود. تا رطوبت آن به میزان 20-30 درصد برسد.
- پس از آن که درصد رطوبت به حد مناسبی (20-30درصد) رسید. زئولیت را به کود دامی پهن شده اضافه کرده و آن را روی کود به خوبی پخش می کنیم. گفتنی است که برای هر تن کود دامی که قرار است با زئولیت فرآوری شود 300 کیلوگرم زئولیت مورد نیاز است.
- هم زدن کود و زئولیت (در این مرحله می‌توانید از بیل و هم لودر استفاده کنید)
- درآخر، کود دامی و زئولیت مخلوط شده با آن را در گوشه‌ای به شکل قله جمع آوری کرده. و اجازه می‌دهیم 20-25 روز بگذرد.
- توجه کنید در این بازه زمانی هیچ ماده‌ی دیگری را به کود دامی اضافه نکنید. روی کود را نپوشانید تا عمل هوازی اکسیداسیون به خوبی انجام شود.
- پس از گذشت 20 روز پوساندن سریع کود دامی با زئولیت انجام می‌شود.
مشکلات مصرف کودهای دامی نپوسیده
استفاده از کودهای نپوسیده در زئولیت کشاورزی، مشکلاتی را همراه خود می‌اورد که در ادامه به برخی از این مشکلات اشاره‌ای کنیم:
- رقابت کردن کود حیوانی با گیاه برای جذب و در نتیجه زرد شدن گیاه در اول فصل
- افزایش جمعیت علف‌های هرز
- خطر آلودگی خاک به کرم سفید ریشه به دلیل علاقه این سوسک به تخم‌گذاری در کود نپوسیده
- بروز بیماریهای قارچی
کدام نوع کود حیوانی برای خرید مناسب‌تر است؟
گفتنی است که هر کدام از کودهای دامی دارای ویژگی‌های بخصوص خود می‌باشند، که باید با توجه به نیاز خود نسبت به خرید آنها اقدام کنیم در ادامه به معرفی چند مدل کود دامی نیز می‌پردازیم:
- کود گاوی: این کود نگهدارنده بسیار خوب آب و رطوبت می‌باشد. و اثر اصلاحی خوبی در خاک دارد، اما از نظر مواد غذایی خیلی غنی نیست.
- کود مرغی: از نظر مواد غذایی بسیار غنی بوده اما تاثیر زیادی در اصلاح خاک و نگهداری آب ندارد.
- کود گوسفندی: ازت و فسفر خوبی دارد، اما گیاه را کمی تشنه می‌کند و علف هرز زیادی دارد.
نکات مهم پوساندن کود دامی با زئولیت
سعی کنید هیچگاه کودهای شیمیائی مانند کود شیمیائی (اوره) و یا همان (ازت) که بسیار شور و قلیائی هستند. را به کود حیوانی در حال فرآوری اضافه و مخلوط نکنید.
چرا که شوری کود اوره با شوری مربوط به ادرار موجود در کود حیوانی، قلیائیت، شوری و pH را به‌شدت بالا می‌برد، و مانع جذب عناصر و مواد غذایی موجود در کود حیوانی توسط درختان و گیاهان می‌گردد.
کلام آخر
پوساندن کود دامی با زئولیت و استفاده از آن، علاوه بر تسریع فرآیند پوسیدگی و کاهش بوی نامطبوع، به حفظ و آزادسازی تدریجی عناصر غذایی موجود در کود کمک کرده و از هدر رفت آنها جلوگیری می‌کند. این امر منجر به افزایش کیفیت کود نهایی و بهبود حاصلخیزی خاک می‌شود.
سوالات متداول
چرا از زئولیت در پوساندن کود دامی استفاده می شود؟
زئولیت با جذب آمونیاک و رطوبت اضافی، سرعت تجزیه کود را افزایش داده و بوی نامطبوع آن را کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر، زئولیت باعث می‌شود کود دامی سریع‌تر پوسیده شود و به کودی با کیفیت‌تر تبدیل شود.
چگونه در کمترین زمان کود دامی خود را بسوزانیم؟
برای تسریع در پوسیدن کود دامی، می‌توانید از زئولیت استفاده کنید. زئولیت با جذب آمونیاک و رطوبت اضافی، فرآیند تجزیه را سرعت بخشیده و بوی نامطبوع را کاهش می‌دهد. همچنین، می‌توانید کود را به صورت لایه لایه با مواد آلی مانند خاک اره یا برگ مخلوط کرده و به آن رطوبت کافی برسانید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد روش‌های پوساندن کود دامی با استفاده از زئولیت، می‌توانید به منابع تخصصی مراجعه کنید.
