زئولیت ها مواد معدنی بسیار مفیدی هستند.که در انواع زمینه های کشاورزی،پزشکی،صنعتی و..دارای کاربرد های بسیار زیادی می باشند.در این مقاله به یکی از کاربردهای زئولیت(مصرف زئولیت در پرورش آبزیان) نیز می پردازیم با ما همراه باشید تا پاسخ تمامی سوالات خود را درباره مصرف زئولیت در استخرهای پرورش ماهی بیابید.
زئولیت چیست و چگونه پیدا شد؟
Zeolite یکی از کانی ها با قدرت جذب بالا در طبیعت بوده. و یک نام مشترک برای بیش از ۲۴۰ ساختار ویژه و منحصر به فرد است. که ۴۰ نوع آن ها در طبیعت یافت می شود.
زئولیت یکی از مواد تصفیه شیمیایی است که در فیلتراسیون آب آکواریوم از آن استفاده میشود و به وسیله تبادل یونی عمل تصفیه آب را انجام می‌دهد.گفتنی است. زئولیت‌ها ابتدا در سال ۱۷۵۶ توسط سوئدی به نام آکسل فردیناند کرنستد اکتشاف شدند. اما به طور رسمی وارد علم زیست‌شناسی شدند و به طور خاص در سال ۱۸۷۹ توسط دو دانشمند دانمارکی به نام‌های فریدریش زیگموند و هرمان کوهن و همچنین یک دانشمند سوئیسی به نام لویی گواهتمن، بررسی و نام‌گذاری شدند. نام “زئولیت” از کلمه یونانی “زئو” (به معنی جامد) و “لیتوس” (به معنی سنگ) گرفته شده است.
این کانی به سنگ جوشان نیز معروف می باشد. زئولیت که در خانواده آلومینوسیلیکات ها قرار دارد، به روش های طبیعی و مصنوعی تولید میشود.
در ادامه شما را با مصرف زئولیت در پرورش آبزیان آشنا می کنیم.
نحوه عملکرد زئولیت در آب
زمانی که زئولیت را در آب قرار می دهیم. آمونیاک را از آب حذف کرده و آن را درون ساختار متخلخل خود نگه می دارد. آمونیاک یک ماده بسیار سمی برای آبزیان می باشد. و زئولیت باعث کاهش میزان آمونیاک در آب می شود.
یون‌های سدیم موجود در ساختار زئولیت با یون‌های کلسیم و منیزیم آب واکنش داده و با یک دیگر تبادل یونی می‌کنند. این واکنش باعث رسوب کلسیم و منیزیم و درنهایت کاهش سختی آب میشود.
در تبادل یونی زئولیت، یون سدیم خود را مبادله می‌کند. به همین علت است که این ماده به زئولیت سدیمی نیز معروف شده است.
یون‌های سدیم موجود در این ماده، جایگزین کلسیم و منیزیم محلول در آب‌شده و روی سایر آنیون‌های آب شامل سولفات، کلراید و سیلیکات‌ها مؤثرند. و این ترکیبات بدون هیچ تغییری در آب باقی می‌مانند.
مصرف زئوليت طبيعي (كلينوپتيلوليت) در پرورش آبزيان
در حال حاضر استفاده از زئوليت (مصرف زئولیت در پرورش آبزیان) در پرورش آبزیان براي حذف آمونياك در آكواريوم و استخر های پرورش ماهيان آب شيرين بسیار پر کاربرد شده است .
ویژگی منحصر بفرد زئوليت ها در افزايش جذب مواد و تبادل يوني در نهایت منجر به افزايش جذب مواد پروتئيني مي شود.
دو محقق بنام اسميت و پيپر پيشنهاد دادند،كه در سيستم هاي پرورش ماهي فيلتر هاي زئوليتي جايگزين فيلترهاي بيولوژيك شوند.
قابل ذکر است که در سيستم پرورش مدار بسته در مصرف زئولیت در پرورش آبزیان به منظور كاهش آمونيوم مي توان از زئوليت به همان روش فيلتراسيون استفاده كرد.
گفتنی است که يك سال بعد در پرورش ماهی قزل آلا، استفاده از زئولیت طبیعی (كلينوپتيلوليت) با هدف كاهش آمونيوم پيشنهاد شد. كه در آن روش هم استفاده از فيلترهاي زئوليتي توصيه میشود.
نقش زئولیت در پالایش سریع آب استخر ماهیان
با تحقیقاتی که توسط هولمن و هوپينگ بر روی مصرف زئولیت در پرورش آبزیان انجام شد. به این نتیجه رسیدند که، در استخرهاي پرورش ماهي به دلیل وجود مواد آلي زياد ، آلودگي با تجمع مواد سمي به سرعت افزايش مي يابد.كه در اين صورت پالايش سريع آب مورد نياز است.
گفتنی است که این ماده در مصرف زئولیت در پرورش آبزیان در چند مرحله از پالايش مي توانند مورد استفاده قرار گيرند . که در ادامه به آن اشاره می کنیم:
- بعنوان فيلتراسيون ثانويه پس از پالايش بيولوژيكي ، نگهدارنده مواد براي تجزيه باكتريائي
- بعنوان فيلتر واسطه اي به منظور حذف مواد جامد و معلق و برداشتن يون هاي نامطلوب.
گفتنی است که در مصرف زئولیت در پرورش آبزیان ،این ماده موجب تقويت و مغذي نمودن بيشتر كود جمع آوري شده در بستر حوضچه های پرورش آبزيان مي شوند. و ارزش غذايي آن را افزايش ميدهند.
به چه دلیل از زئولیت در استخرهای پرورش ماهی استفاده می شود؟
باید بدانید که زئولیت ها به دلیل دارا بودن دو ویژگی ارزان بودن و سادگي استفاده، هم براي كاهش آمونيوم و هم براي توليد بيشتر در استخرهاي پرورش ماهي مورد استفاده قرار مي گيرند .که در ادامه بدان می پردازیم:
- زئوليت ها نيتروژن آمونياكي حاصله از دي آمونياسيون اسيدهاي آمينه را تثبيت كرده،و ميزان رسوب حاصل از فعاليت ميكروفلور طبيعي دستگاه گوارش را كاهش ميدهد. (گفتنی است که وجود اين رسوب ها در مسير گوارش براي حيوان مضر است.)
- نحوه عملکرد زئولیت ها به گونه ای است. كه منجر به كاهش مصرف كود فسفاته و افزايش كود نيتراته نیز مي شود.
- زئوليت بر غلظت آمونيوم و فسفات نیز تاثير دارد. به طوري كه آمونيوم را جذب و ته نشيني فسفات را كاهش مي دهد.به عبارت دیگر می توان گفت زئوليتمانند تامپوني عمل می کند. كه سبب تعديل اسيديته استخر مي شود.
تاثیر زئولیت بر خوراک آبزیان
مخلوط نمودن 2 تا 3 درصد زئوليت( مصرف زئولیت در پرورش آبزیان)با خوراك آبزيان هضم و جذب را بهتر نموده در نتيجه منجر به افزایش رشد و باروري نیز مي شود.
در برخي از استخرهاي پرورش ماهي، زئوليت را با خوراك آب زيان مخلوط كرده تا از اين طريق رشد ماهي را افزايش دهند .همچنین زئوليت در پوست اندازي ميگوها موثر بوده. و از بروز برخي از بيماري ها جلوگيري مي نمايد.
مزایای استفاده از زئولیت در استخرهای پرورش ماهی
در ادامه مقاله(مصرف زئولیت در پرورش آبزیان) به مزایای استفاده از زئولیت در استخرهای پرورش ماهی و تاثیر آن بر محیط زندگی آبزیان نیز می پردازیم:
- مصرف زئوليت در استخر های پرورش ماهي، سبب افزايش توليد با كيفيت تر و همچنين كاهش تلفات ماهیان نیز مي گردد .
- زئوليت مانند یک فيلتر عمل می کند.که این موضوع سبب بهبود كيفيت آب حوضچه هاي پرورش آبزيان مي گردد.
- زئوليت با جذب فلزات سنگين ، باعث جلوگیری از مسموميت آبزیان شده. و با جذب سموم قارچي از برخي از بيماري هاي قارچي ممانعت می کند.
- گفتنی است که با جذب يون آمونيوم توسط زئوليت مي توان تراكم بيشتر در پرورش و تكثي آبزيان داشته باشيم.
تاثیر زئولیت بر ماهي قزل آلاي رنگين كمان
محققان آزمایشی را تحت عنوان بررسي نقش زئوليت طبيعي (به منظور سنجش كارآئي زئوليت در جذب آمونياك در آب شيرين) بر روي ماهي قزل آلاي رنگين كمان انجام دادند.
در اين آزمایش، ماهياني با وزن 9/5 – 21 گرم (ميانگين 15 گرم ) در معرض 4 غلظت مختلف از آمونياك كل (NH4+NH) از 10-25 میلی گرم بر لیتر قرار گرفتند . يك گروه 13 تايي – از 25 ( NH4+NH ( 3 آزمايش ماهياني با وزن 21 10 ميلي گرم در ليتر قرار گرفتند .
گفتنی است که يك گروه 13 تايي هم به عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفتند. و غلظت كشنده و نيمه كشنده (50 LC) در طي 24 ساعت تعيين شد .
نتیجه گیری
درنهایت محققان به این نتیجه رسیدند كه كاربرد 15 گرم در ليتر زئوليت می تواند تلفات را به صفر برساند. از بافت كبد، كليه و آبشش ماهيانی كه در معرض غلظت كشنده آمونياك و گروه هايي كه در معرض زئوليت بدون آمونياك بودند، جهت بررسي آسيب شناسي اين اندام ها مقاطع بافتي تهيه شد .
که در بررسي هاي آسيب شناسي این اندام ها به این نتیجه رسیدند که بيشترين ضايعات در آبشش شامل خونريزي، پرخوني، هيپرپلازي و نكروز سلول هاي پوششي بوده است .
در كبد ضايعات شامل خونريزي، پرخوني و نكروز سلول هاي كبدي و در كليه ضايعات شامل تخريب مجاري كليوي، اتساع كپسول بومن، خونريزي و پرخوني بوده است.
قیمت زئولیت
همانطور که پیش تر در مقاله مصرف زئولیت در پرورش آبزیان گفتیم،زئولیت ها انواع مختلفی دارند. که برخی دارای خاصیت اسیدی بوده و برخی نیز قلیایی هستند.
علاوه بر این لازم به ذکر است که روش تولید آن ها نیز با هم متفاوت بوده و نمونه های ایرانی آن رسوبی بوده و در اغلب کشورهای دیگر از نوع آتشفشانی استفاده می شود. بر همین اساس قیمت این گروه از کانی ها متغییر بوده. و با در نظر گرفتن داخلی یا خارجی بودن و همچنین ویژگی های شیمیایی آن ها نیز تعیین می گردد.
خرید زئولیت
زئولیت ها مصارف فراوانی دارند از جمله از آنها درمصرف زئولیت در پرورش آبزیان نیز استفاده میشود. جهت خرید انواع زئولیت می توانید با گروه صنعتی ما تماس بگیرید. باید به این نکته توجه شود که ممکن است نوع زئولیت مورد استفاده در هر یک از صنایع با هم تفاوت هایی داشته و راندمان آنها با هم متفاوت باشد.
به همین علت مشاوره رایگان قبل از خرید توسط کارشناسان ما ارائه می گردد.
